Mang thai là 1 quá trình dài mà cơ thể người phụ nữ rất cần vitamin và khoáng chất. Trong đó, sắt là dưỡng chất không thể thiếu để mẹ có 1 thai kỳ khỏe mạnh. Theo điều tra, 70% phụ nữ mang thai ở Việt Nam thiếu máu là do thiếu sắt. Tuy nhiên, chế độ ăn hàng ngày thường không đáp ứng được nhu cầu về sắt trong thời gian bầu bí. Vì vậy, việc bổ sung sắt đúng cách khi mang thai là một việc làm vô cùng quan trọng với các mẹ bầu. Các mẹ hãy cùng tìm hiểu cách bổ sung thuốc sắt cho bà bầu sao cho hợp lý, an toàn cho cả thai kỳ nhé!

Vai Trò Của Sắt Đối Với Bà Bầu

Sắt tham gia vào quá trình hình thành hemoglobin. Hemoglobin một loại protein có trong hồng cầu, làm nhiệm vụ vận chuyển oxy đến cơ và collagen giúp hình thành xương, sụn. Sắt cũng là thành phần cấu tạo nên enzym hệ miễn dịch, giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể. 

Đối với mẹ bầu và thai nhi, sắt lại càng có vai trò quan trọng. Trong thời kỳ mang thai, thể tích máu của người mẹ tăng 50% so với bình thường. Vì vậy mẹ bầu cần nhiều chất sắt để tăng cường sức khỏe và nhu cầu phát triển của thai nhi.

Ngoài ra, sắt cũng có tác dụng là tăng cảm giác ngon miệng. Mẹ bầu bị thiếu máu do thiếu sắt sẽ không muốn ăn, không ngủ được và mệt mỏi. Vì thiếu oxy lên não và các tế bào trong cơ thể. 

Mặc khác, sắt giúp ngăn ngừa các biến chứng thai kỳ. Khi thiếu sắt, sức đề kháng của mẹ kém sẽ dẫn tới nhiễm trùng. Làm tăng nguy cơ sinh non, băng huyết. Điều này còn ảnh hưởng đến em bé sinh ra mang tiềm tàng của thiếu máu thiếu sắt giống mẹ. Kết quả là trẻ dễ bị thiếu cân và khó đạt được sức khỏe như mong muốn.

Bổ sung sắt trong quá trình mang thai là vô cùng cần thiết đối với mẹ bầu. Tuy nhiên, việc bổ sung quá mức cần thiết sẽ dẫn tới thừa sắt trong cơ thể. Và có thể dẫn tới suy gan, táo bón hoặc tiêu chảy.

Mẹ đọc thêm: Cách Bổ Sung Canxi Cho Bà Bầu Đơn Giản Mà Hiệu Quả

Quá Trình Phát Triển Thai Nhi Trong Bụng Mẹ Theo Từng Giai Đoạn

Mẹ Bầu Cần Bao Nhiêu Sắt Mỗi Ngày

Theo khuyến cáo của tổ chức Y tế thế giới, khi mang thai mẹ bầu cần bổ sung từ 30-60 mg sắt nguyên tố/ngày. Việc bổ sung sắt nên tiến hành từ khi mẹ có thai cho đến khi sau sinh một tháng.

Mẹ bầu thiếu máu do thiếu sắt sẽ được bác sĩ chỉ định bổ sung 50-100 mg/ngày. Thậm chí nhiều trường hợp, mẹ bầu bị thiếu sắt nghiêm trọng sẽ phải điều trị tại viện 2- 3 tháng. Bằng cách tiêm truyền tĩnh mạch để đảm bảo lượng máu cần thiết ở mức ổn định.

Để xác định được mức độ thừa, thiếu sắt trong cơ thể, khi mang thai mẹ nên đi khám và kiểm tra định kỳ. Từ đó xây dựng kế hoạch bổ sung sắt cho phù hợp.

Ngoài ra, mẹ cũng tìm hiểu cách nhận biết sức khỏe của bé yêu trong bụng qua bài này:

Bảng Cân Nặng Thai Nhi Theo Tuần Chuẩn Quốc Tế

Cách Bổ Sung Thuốc Sắt Cho Mẹ Bầu

Với nhu cầu sắt như trên, mẹ bầu có thể bổ sung sắt thông qua các loại thực phẩm từ chế độ dinh dưỡng hàng ngày và các loại thuốc.

Các thực phẩm giàu sắt sinh học:

Bổ sung sắt từ chế độ ăn luôn là điều cần thực hiện trước tiên. Bởi sắt từ thực phẩm là sắt hữu cơ dễ hấp thụ, đồng thời không gây ra các tác dụng phụ như dùng thuốc bổ sung. Hơn nữa tăng cường chế độ ăn, mẹ có thể cung cấp được nhiều dưỡng chất cần thiết khác chứ không phải chỉ có sắt.

Sắt có nhiều trong các thực phẩm hàng ngày như: các loại thịt có màu đỏ, tim, gan, thịt gia cầm, cá, nghêu, hàu, lòng đỏ trứng,… Các loại đậu, ngũ cốc, các loại rau có lá xanh đậm, bông cải, bí ngô và trái cây khô. 

Trong đó, sắt có nguồn gốc động vật hấp thu tốt hơn sắt có nguồn gốc thực vật. Cơ thể hấp thu được 10 – 15% sắt từ động vật. Nhưng chỉ hấp thu được 5 – 10% sắt có trong thực vật. Như vậy, muốn đủ sắt thì mẹ nên ăn một lượng sắt gấp 10 lần nhu cầu khuyến cáo. (Vì cơ thể chỉ hấp thu trung bình 10%).

Bổ Sung Sắt Bằng Thuốc Sắt Cho Bà Bầu

Khi chế độ ăn hàng ngày không đáp ứng được nhu cầu sắt cho cơ thể. Hoặc mẹ bầu bị thiếu máu do thiếu sắt thì bổ sung sắt bằng thuốc là điều hết sức cần thiết.

Thuốc sắt cho bà bầu thường có 2 loại là sắt vô cơ (Sắt sulfate) và sắt hữu cơ (Sắt fumarate và sắt gluconate). Trong hai loại này thì sắt hữu cơ có ưu điểm hơn sắt vô cơ vì khả năng hấp thu tốt hơn và ít gây táo bón hơn.

Các loại thuốc sắt này được bào chế dưới 2 dạng: sắt nước và sắt viên. Sắt nước có ưu điểm là dễ hấp thu, ít gây táo bón, ít gây nóng. Nhưng lại khó uống và dễ gây buồn nôn. Viên sắt có ưu điểm là dễ uống, không gây buồn nôn nhưng hấp thu kém hơn sắt nước và gây nóng trong.

Vì vậy, mẹ bầu có thể chọn viên sắt bào chế dưới dạng viên nang mềm. Mùi vị của thuốc được che dấu bởi vỏ nang, không gây khó chịu khi uống. Dược chất bên trong vẫn được bào chế ở dạng lỏng, dễ hấp thu, ít gây táo bón.

Lưu Ý Khi Bổ Sung Thêm Viên Thuốc Sắt

Thực phẩm tăng cường hấp thu sắt: 

Khi bổ sung thêm viên thuốc sắt, mẹ bầu cần biết rằng sắt là chất dinh dưỡng khó hấp thu. Do vậy, để cơ thể tăng cường hấp thu sắt, mẹ nên uống viên sắt kèm với các loại nước giàu vitamin C. Ví dụ như nước cam, nước chanh hoặc bổ sung các vi chất để tăng khả năng hấp thụ sắt như:

• Folate, acid folic có trong trái cây và nước trái cây, chuối, các loại rau lá xanh đậm, các loại đậu, bánh mì, ngũ cốc.

• Vitamin B12 có trong thịt và các sản phẩm từ sữa như sữa đậu nành.

Thời điểm uống thuốc sắt: 

Với đa số các loại thuốc sắt hiện này thì thời điểm mẹ nên uống sắt là lúc đói. Tuy nhiên, vẫn có một số thuốc sắt uống vào lúc no. Do đó, mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về thời điểm sử dụng tùy theo từng loại thuốc. Mẹ không nên uống thuốc sắt sát giờ đi ngủ vì có thể gây cảm giác nóng, khó ngủ.

Trường hợp mẹ ốm nghén, thì không nên uống sắt lúc đói. Mẹ nên uống vào sát giờ ăn hoặc khi mới ăn xong. Vì thuốc sắt có thể làm tăng ốm nghén, gây buồn nôn. Mẹ cũng có thể dùng kẹo cứng, kẹo cao su để làm giảm cảm giác buồn nôn. Nếu tình trạng nôn, buồn nôn trở nên nghiêm trọng và có kèm theo sốt thì mẹ nên đi khám bác sỹ nhé.

Các Thực Phẩm Giảm Hấp Thu Thuốc Sắt

Mẹ không dùng thuốc sắt cùng thời điểm với sữa, thuốc bổ sung canxi hay thực phẩm giàu canxi. Vì canxi và sắt làm cản trở khả năng hấp thụ của nhau. Vì vậy, thời điểm uống canxi và sắt nguyên chất phải cách xa nhau. 

Trà hay cà phê cũng làm giảm sự hấp thụ sắt. Do đó mẹ tránh uống sắt với trà và cà phê nhé!

Tác Dụng Phụ Khi Uống Sắt 

Một số tác dụng phụ khi uống sắt có thể kể đến là: Tình trạng táo bón, phân đậm màu xanh và đen hay đau bụng. Để giảm các tác dụng phụ này, khi uống viên bổ sung sắt, mẹ cần:

• Uống nhiều nước và ăn những thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, thực phẩm giàu vitamin C. 

• Chỉ uống thuốc bằng nước đun sôi để nguội.

• Tham khảo ý kiến bác sỹ khi dùng thuốc sắt.

Dùng thuốc bổ sung sắt có thể giúp mẹ đảm bảo nạp đủ sắt mỗi ngày. Tuy nhiên việc này cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa. Mẹ bầu tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc uống bổ sung sắt khi chưa được sự cho phép của bác sĩ. Bởi việc bổ sung sắt quá liều lượng trong một thời gian dài có thể gây ra nguy cơ xơ gan, bệnh cơ tim, đái tháo đường. 

Những bệnh thiếu máu không do thiếu sắt thì không được dùng loại thuốc có sắt.( Ví dụ thiếu máu huyết tán, thiếu máu do nhiễm độc chì, thiếu máu do bệnh Thalassémie, suy tủy…).

Như vậy, để bổ sung sắt có hiệu quả và giảm tối đa tác dụng không mong muốn, trước tiên mẹ cần:

• Tăng cường bổ sung sắt từ thực phẩm hàng ngày. 

• Thay đổi chế độ ăn uống của mình để tối ưu khả năng hấp thu sắt của cơ thể. 

• Việc bổ sung thuốc sắt cho bà bầu được thực hiện khi chế độ ăn không đáp ứng đủ nhu cầu. Và nên bổ sung sắt ở liều thấp nhất có thể. 

• Chỉ bổ sung liều cao hơn khuyến nghị khi có chỉ định của bác sĩ.

Kết Luận

Hy vọng những chia sẻ đã giúp các mẹ bầu có đầy đủ kiến thức về việc bổ sung sắt. Giúp cho cơ thể để có một thai kỳ khỏe mạnh. Và mẹ cũng đừng quên theo dõi bài viết hướng dẫn về bổ sung canxi cho mẹ bầu nhé!

Càng về những tháng cuối thai kỳ, mẹ bầu càng dễ gặp tình trạng mất ngủ. Nếu mẹ cũng đang gặp tình trạng tương tự, bài viết này sẽ giúp ích cho mẹ.

Review Gối Chữ U Cho Bà Bầu, Gối Chữ F, Gối Kê Tốt Nhất Hiện Nay