Virus viêm não Nhật Bản đặc biệt nguy hiểm vì khi xâm nhập vào máu, chúng nhanh chóng tấn công thẳng vào hệ thần kinh trung ương non nớt của trẻ, khả năng gây tử vong cao hoặc để lại những di chứng nặng nề. Tuy bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nhưng có thể phòng ngừa hiệu quả bằng cách chích ngừa viêm não Nhật Bản. Các mẹ cần nắm lịch tiêm phòng viêm não Nhật Bản để chủng ngừa cho con đầy đủ nhé!
Viêm não Nhật Bản là bệnh nhiễm virus cấp tính làm tổn thương hệ thần kinh trung ương, có tỉ lệ tử vong và di chứng cao. Mọi lứa tuổi đều có thể mắc viêm não Nhật Bản, chủ yếu rơi vào trẻ em dưới 15 tuổi, đặc biệt nhóm nguy cơ cao nhất là trẻ từ 2-6 tuổi (chiếm 75% tổng số ca mắc bệnh).
Tỉ lệ mắc bệnh ở một số quốc gia thống kê trung bình vào khoảng 5.4/100,000 trẻ ở độ tuổi 0-14 tuổi và 0.6/100,000 đối với người trên 15 tuổi. Các quốc gia đang phát triển có tỉ lệ tử vong do Viêm Não Nhật Bản lên đến 35%. Mỗi năm, trên thế giới có khoảng 10,000 ca tử vong vì căn bệnh này.
Bệnh phát triển nhanh với các triệu chứng sốt cao, đau đầu, cứng cổ, mất phương hướng, hôn mê, động kinh, tê liệt liên tục và cuối cùng là tử vong. 20% – 30% những người sống sót sẽ gặp vấn đề trí tuệ, hành vi hoặc thần kinh vĩnh viễn. Ví dụ như tê liệt, co giật tái phát hoặc mất đi khả năng nói.
Bệnh viêm não Nhật Bản chủ yếu lây truyền do bị muỗi đốt (muỗi đồng ruộng), không lây trực tiếp từ người qua người. Muỗi hút máu bị nhiễm virus từ lợn, các loài chim sau đó truyền sang người. Vì vậy, bệnh hay xảy ra ở những vùng nông thôn, chăn nuôi lợn nhiều.
Giai đoạn ủ bệnh: Thường kéo dài 5-14 ngày, trung bình là 1 tuần.
Giai đoạn khởi phát: Bệnh khởi đầu với biểu hiện sốt và thường sốt rất cao 39-40oC. Bệnh thường xảy ra đột ngột, trẻ đang khỏe mạnh bỗng dưng sốt cao, co giật, dẫn đến lờ đờ, hôn mê trong 1-3 ngày. Diễn biến bệnh nặng lên rất nhanh, có thể kèm rét run, đau đầu, mệt lả, buồn nôn. Trẻ xuất hiện cứng gáy, tăng trương lực cơ, rối loạn vận động nhãn cầu, lú lẫn, mất ý thức. Ở một số trẻ nhỏ tuổi, ngoài sốt cao có thể thấy đi ngoài phân lỏng, đau bụng, nôn.
Giai đoạn toàn phát: Virus xâm nhập vào tế bào não tuỷ gây huỷ hoại các tế bào thần kinh. Lúc này các triệu chứng không giảm mà tăng dần. Các triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật cũng tăng lên như vã nhiều mồ hôi, da lúc đỏ, lúc tái, rối loạn nhịp thở và tăng tiết trong lòng khí quản, mạch thường nhanh và yếu. Giai đoạn này diễn ra ngắn, bệnh nhân nhanh chóng rơi vào tình trạng hôn mê sâu với rối loạn các chức năng sống. Rối loạn vận động thể hiện trên khuôn mặt có thể gặp như: co cứng cơ mặt, xuất hiện những cơn quay mắt quay đầu, co giật, run giật, liệt nửa người, mất khả năng ngôn ngữ. Những bệnh nhân vượt qua được thời kỳ này thì tiên lượng tốt hơn.
Giai đoạn lui bệnh: Từ tuần thứ 2, bệnh nhân đỡ dần, nhiệt độ giảm từ sốt cao xuống sốt nhẹ. Vào khoảng ngày thứ 10 trở đi, nhiệt độ bệnh nhân trở về bình thường nếu không có bội nhiễm vi khuẩn khác. Bệnh nhân từ hôn mê dần dần tỉnh, không còn những cơn co cứng, bệnh nhân hết nôn và đau đầu.
Hiện nay, điều trị bệnh viêm não Nhật Bản chủ yếu là điều trị triệu chứng, vẫn chưa có thuốc đặc trị nên phòng ngừa bệnh bằng cách chích ngừa vắc xin vẫn là là cách bảo vệ sức khỏe hiệu quả nhất.
Có thể mẹ quan tâm:
Dinh dưỡng cho mẹ bầu và mẹ sau sinh
Tăng đề kháng và phát triển tối ưu cho trẻ sơ sinh
Thực phẩm bổ sung thiết yếu cho trẻ tuổi phát triển
Vắc xin viêm não Nhật Bản gồm 2 loại:
Jevax (Việt Nam)
Được sử dụng trong chương trình tiêm chủng mở rộng.
Giá tiêm dịch vụ: 52.000đ-170.000đ/ mũi.
Tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên.
IMOJEV (Thái Lan)
Là vắc xin dịch vụ.
Giá tiêm dịch vụ: 554.000đ-665.000đ/ mũi.
Có thể tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi.
Mỗi loại vắc xin viêm não Nhật Bản có phác đồ khác nhau.
Jevax gồm: 3 mũi tiêm cơ bản và mũi nhắc.
IMOJEV gồm: 2 mũi tiêm (cho trẻ) và 1 mũi duy nhất (cho người trên 18 tuổi).
Đối với vắc xin Jevax:
Mũi 1: lúc trẻ 1 tuổi.
Mũi 2: cách mũi 1 từ 7-14 ngày.
Mũi 3: cách mũi 2 một năm.
Mũi 4: tiêm nhắc mỗi 3 năm 1 lần cho đến khi hết 15 tuổi.
3 mũi Jevax đầu tiên nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng nên được miễn phí. Từ mũi thứ 4 trở đi, mẹ tiêm dịch vụ cho con nhé.
Đối với vắc xin IMOJEV:
Trẻ từ 9 tháng tuổi đến dưới 18 tuổi:
Mũi 1: có thể bắt đầu từ 9 tháng tuổi hoặc bất kỳ lúc nào.
Mũi 2: sau mũi 1 một năm.
Người lớn trên 18 tuổi: chỉ cần tiêm 1 liều duy nhất.
Có thể thay thế IMOJEV cho trẻ đã tiêm Jevax không?
Nếu trẻ đã chích ngừa viêm não nhật bản bằng vắc xin Jevax, những lần tiêm sau vẫn có thể thay thế bằng vắc xin IMOJEV, cụ thể:
Trẻ đã tiêm mũi 1 Jevax: mũi 2 tiêm IMOJEV cách mũi 1 ít nhất 2 tuần.
Trẻ đã tiêm mũi 2 Jevax: mũi 3 tiêm IMOJEV cách mũi 2 ít nhất 1 năm.
Trẻ đã tiêm mũi 3 Jevax: mũi 4 tiêm IMOJEV cách mũi 3 ít nhất 3 năm.
Lưu ý:
Sau khi tiêm IMOJEV, không tiêm Jevax nhắc lại cho con các mẹ nhé!
Mẹ nên đảm bảo tiêm đúng lịch và đầy đủ các mũi chủng ngừa viêm não Nhật Bản bởi vì:
Chỉ tiêm mũi 1: không có hiệu lực bảo vệ.
Chỉ tiêm 2 mũi: bảo vệ trên 80%.
Tiêm đủ 3 mũi: bảo vệ từ 90-95% trong vòng 3 năm.
Vì vậy, nên tiêm nhắc sau 3-4 năm để duy trì khả năng miễn dịch cho cơ thể.
Mẹ cũng có thể giảm tối thiểu các lần tiêm bằng cách tiêm IMOJEV thay thế Jevax.
Các mẹ thường lo lắng, tiêm phòng viêm não nhật bản có bị sốt không?
Cũng giống như hầu hết các loại vắc xin, tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản cũng có 1 tỉ lệ trẻ gặp tác dụng phụ tại chỗ tiêm như: đau, sưng, đỏ, sốt nhẹ, đau đầu, mệt mỏi. Tuy nhiên những triệu chứng này chỉ tồn tại 2-3 ngày sẽ tự khỏi nên mẹ yên tâm chủng ngừa cho con nhé.
Các mẹ có thể xem Trẻ Tiêm Phòng Bị Sốt Phải Làm Sao để chủ động xử lý các tình huống sau khi tiêm tốt nhất.
Ở nước ta, khí hậu nóng ẩm kết hợp với môi trường nông thôn chăn nuôi, đồng ruộng nhiều là điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sản nhiều và truyền virus viêm não Nhật Bản. Phun thuốc diệt muỗi, diệt lăng quăng, bọ gậy… vẫn không chắc có thể tiêu diệt 100% nguồn lây bệnh. Bề ngoài chỉ là một vết muỗi cắn, rất khó để biết được con có bị nhiễm virus hay không. Đợi đến khi phát hiện thì bệnh đã diễn biến nguy hiểm. Chính vì vậy, các mẹ hãy tiến hành chích ngừa viêm não Nhật Bản để yên tâm sức khỏe của bé yêu đã được bảo vệ nhé!
Việc tiêm phòng đầy đủ cho con là rất quan trong để đảm bảo con yêu được bảo vệ tốt nhất. Mẹ Việt luôn đồng hành để giúp các mẹ nắm vững lịch tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng dịch vụ cho các bé!
Tiếp sau mũi tiêm phòng Viêm Não Nhật Bản là một loại vacxin cũng rất cần thiết để đảm bảo bé yêu của bạn phát triển khỏe mạnh. Mời các bạn đọc bài viết: Thời Điểm Tiêm Phòng Vắc xin Thủy Đậu Đạt Hiệu Quả Bảo Vệ Tối Ưu.
*Lưu ý: Giá vắc xin trong bài tham khảo từ bảng giá cập nhật năm 2019 của Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM và hệ thống tiêm chủng VNVC. Mức giá có thể thay đổi ở các khu vực, vùng miền khác nhau.
