Nếu đang tìm hiểu trường Montessori cho con, ba mẹ đừng ngạc nhiên khi thấy trong một lớp học có nhiều bé ở nhiều độ tuổi khác nhau. Lớp học Montessori được phân theo các nhóm tuổi từ 0-3 và từ 3-6. Tuy khác biệt so với các lớp truyền thống. Nhưng việc trộn lẫn các lứa tuổi trong lớp học lại mang lại nhiều giá trị cho bé. Giúp bé thấm nhuần được triết lý Montessori. 

Lớp Học Trộn Độ Tuổi

Không có một giáo trình chung cho các trường áp dụng phương pháp Montessori. Mỗi trường sẽ tự thiết kế chương trình giảng dạy phù hợp với học sinh của mình. Tuy nhiên, về cơ bản, tất cả các trường đều phải đảm bảo những yếu tố cốt lõi đối với một chương trình Montessori chuẩn. Được công nhận bởi các tổ chức Montessori hàng đầu: American Montessori Society (AMS), Association Montessori Internationale (AMI), North American Montessori Teachers’ Association (NAMTA), Montessori Education Programs International (MEPI), Southwestern Montessori Training Center (IND). 

Đứng đầu danh sách các yếu tố đó là việc trộn độ tuổi trong các lớp học. Hay nói cách khác, lớp học trộn độ tuổi cũng là tiêu chuẩn bắt buộc đối với bất kỳ trường Montessori nào.

Bà Maria Montessori khi diễn giải về phương pháp Mon đã từng viết rằng: “Điều chủ yếu là những lớp học nên bao gồm các độ tuổi khác nhau. Bởi vì nó có ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển về mặt văn hóa của đứa trẻ. Điều này đạt được bằng chính những mối quan hệ giữa những đứa trẻ. Bạn không thể tưởng tượng một đứa trẻ nhỏ hơn học từ những đứa trẻ lớn hơn tốt như thế nào. Và những đứa trẻ lớn hơn thì kiên nhẫn với những khó khăn của những trẻ nhỏ hơn như thế nào.”

Tìm hiểu thêm: Phương Pháp Giáo Dục Montessori Là Gì

Chính yếu tố tiên quyết này giúp trẻ thẩm thấu triết lý Mon. Và trẻ cũng chuẩn bị tốt cho việc tham gia tích cực vào lớp học, vào cộng đồng sau này. Ngoài yếu tố trên thì lớp học Montessori còn hấp dẫn trẻ và ba mẹ bởi những yếu tố sau:

Trẻ Học Tập Hiệu Quả Hơn 

Điểm đặc biệt của lớp học Montessori là các con sẽ học ở cùng một lớp với các cô giáo trong vòng 3 năm.

Ba mẹ thấy đấy. Những ngày đầu tiên đi học chưa bao giờ là điều dễ dàng với cả bé và ba mẹ. Trẻ phải đột ngột rời xa môi trường quen thuộc sẽ cảm thấy lo lắng và khóc rất nhiều. Ba mẹ không quen với việc xa trẻ cả ngày, để người khác chăm sóc trẻ nên càng không nỡ. Điều này là vì trẻ phải xa rời môi trường quen thuộc đến môi trường hoàn toàn mới. Trẻ cần có thời gian để chuẩn bị tâm lý. Phải mất 2 tuần – 1 tháng trẻ mới dần quen môi trường mới với bạn bè và cô giáo được. Thêm nữa, mỗi lần đổi lớp, đổi cô giáo, đổi trường là trẻ trải qua “khủng hoảng tâm lý” tương tự vậy.

Ưu điểm của việc để các con ở lớp học quen thuộc đó là giúp con tập trung vào việc học tập, khám phá. Tránh bị phân tâm bởi việc thay đổi có thể nói là không quá cần thiết. Trẻ được học ở lớp cũ, với cùng một giáo viên trong suốt 3 năm sẽ tốt cho trẻ hơn. Trẻ quen với môi trường, bạn bè, cô giáo sẽ tự tin, tập trung vào việc học tập. Tránh lãng phí thời gian quý giá của trẻ chỉ để làm quen với bạn mới, lớp mới, cô giáo mới.

Tư vấn áp dụng phương pháp Montessori tại nhà, ba mẹ liên hệ fanpage: Mẹ Việt – Tư vấn Giáo dục.

Bài đọc ba mẹ quan tâm: Chương trình Montessori Có Những Gì? Bé Học Montessori Như Thế Nào

Giáo Viên Hỗ Trợ Trẻ Tốt Hơn 

Chìa khóa để giúp cho phương pháp Montessori hiệu quả với trẻ là giáo viên cần thấu hiểu trẻ. Như đã nói ở trên, trong lớp học Montessori, trẻ sẽ học cùng với các cô giáo trong suốt 3 năm.

Giáo viên càng có nhiều thời gian quan sát sẽ càng thấu hiểu trẻ. Từ đó, dựa trên nhu cầu riêng của từng trẻ mà cô sẽ tạo ra những hỗ trợ phù hợp cho trẻ. Có nghĩa là mỗi trẻ đều sẽ có cơ hội phát triển tốt. Mỗi trẻ đều có điều kiện phát huy thế mạnh riêng của mình. Vì thế, lớp học Montessori trộn độ tuổi và không đổi lớp thực sự hiệu quả trong việc giảng dạy cho trẻ.

Trẻ Hứng Thú Với Việc Học Tập 

Trẻ có cơ hội được nhìn, nghe thấy và trải nghiệm nhiều hơn ở tất cả các môn học. Trẻ nhỏ hơn sẽ có lợi từ việc quan sát những anh chị lớn thực hiện các công việc nâng cao. Trẻ có cơ hội nhìn thấy kết quả học tập trong tương lai từ việc lĩnh hội tri thức trong hiện tại. Từ đó trẻ nuôi dưỡng mong muốn, đặt những mục tiêu cao. Và tạo động lực học tập không ngừng.

Học tập từ chính bạn bè, những anh chị có nhiều điểm tương đồng với mình rất thú vị. Và đôi khi còn hiệu quả hơn so với học từ ba mẹ và cô giáo. Vì chỉ có trẻ mới hiểu suy nghĩ và ngôn ngữ của trẻ. Trẻ lớn học được cách kiên nhẫn và thấu hiểu hơn với những khó khăn mà trẻ nhỏ gặp phải. Trẻ nhỏ thì học được cách nỗ lực để đạt được như trẻ lớn.

Ngoài ra, trẻ lớn có thể tự củng cố kiến thức của mình thông qua thảo luận với trẻ nhỏ. Sự tự tin có được khi trao đổi kiến thức mà mình nắm tốt hơn tạo động lực cho trẻ lớn tiếp tục học tập.

Tất cả trẻ luôn được thúc đẩy không ngừng vươn lên và phát triển tối ưu năng lực của mình. Đây chính là động lực học tập tự nhiên của trẻ. 

Ba mẹ cũng nên tham khảo bài này để hiểu rõ về phương pháp Montessori:

Ưu – Nhược Điểm Phương Pháp Giáo Dục Montessori: Từ Góc Nhìn Thực Tế

Trẻ Phát Huy Được Tiềm Năng, Năng Khiếu 

Ở những lớp học truyền thống, giáo viên dạy một chương trình chung cho cả lớp. Và đảm bảo tất cả các trẻ đều tiếp nhận kiến thức cơ bản. Điều đó đồng nghĩa giáo viên phải dạy ở mức trung bình để các học sinh yếu vẫn theo kịp. Các học sinh tiếp thu nhanh cũng phải dừng học để đợi bạn.

Trong lớp học Montessori, trẻ học tập theo tiến độ riêng phù hợp với mình. Được tự do lựa chọn giáo cụ muốn tìm hiểu. Trẻ tự củng cố kiến thức liên tục và tự điều chỉnh nhịp độ học. Trẻ đi chậm ở những bài học không phải là thế mạnh. Bù lại, trẻ sẽ đi nhanh ở những bài phát huy đúng sở trường, năng khiếu của mình.

Thêm vào đó, những bé nhỏ đã tiếp cận giáo cụ lâu trước khi chính thức bắt đầu tìm hiểu. Bởi vì, trẻ có thời gian quan sát, lắng nghe từ quá trình học tập của các trẻ lớn. Thế nên khi chính thức tìm hiểu giáo cụ, trẻ có thể khám phá rất nhanh nhưng vẫn hiểu sâu.

Tương Tác – Học Hỏi Lẫn Nhau

Lớp học Montessori là nơi mà trẻ được thúc đẩy học cách tương tác, học hỏi lẫn nhau. Bởi vì trẻ sẽ tương tác với những độ tuổi và khả năng khác nhau. Trẻ có thể giúp đỡ nhau và thoải mái nhờ sự giúp đỡ mà không cảm thấy mình kém cỏi. 

Trẻ hiểu được rằng mỗi người có mỗi thế mạnh khác nhau. Từ đó, tôn trọng lẫn nhau. Mình có thể giúp bạn những việc mình làm tốt. Ngược lại, bạn sẽ giúp mình ở những việc mình không giỏi. Cả hai cùng hỗ trợ nhau vươn lên học tập. Điều này cũng phản ánh thực tế đời sống. Giúp trẻ biết cách tương tác phù hợp với nhiều đối tượng, tình huống khác nhau.

Lớp học Montessori trộn độ tuổi chính là mô phỏng xã hội thu nhỏ trẻ sẽ sống trong tương lai. Có người nhỏ hơn, bằng tuổi hay lớn hơn. Qua đó, trẻ học các hòa nhập và thích nghi với bất kỳ môi trường mới nào. 

Cơ Hội Rèn Luyện Kỹ Năng Lãnh Đạo 

Trong 3 năm đầu tiên, có vẻ những bé nhỏ hơn được lợi nhiều hơn khi học cùng anh chị. Thực tế là cả trẻ giúp đỡ và trẻ được giúp đỡ đều nhận được những bài học giá trị. 

Trẻ lớn thông qua giúp đỡ các em nhỏ sẽ học được tính trách nhiệm, thấu hiểu, liên kết, tạo động lực, kiên nhẫn, giải thích và làm những việc đúng. Trẻ nhỏ sẽ có thời gian dài quan sát những điều đó trên thực tế là như thế nào. Xây dựng cho mình hình mẫu lý tưởng về một người lãnh đạo. Và chính thức thực hành điều đó khi trẻ được 2-3 tuổi.

Ở lớp học Montessori 3-6 tuổi, dễ dàng nhìn thấy những nhà lãnh đạo 5-6 tuổi giúp đỡ các bạn nhỏ hơn. Khi nhận thức và ý thức lớn hơn trẻ sẽ tự nâng cao yêu cầu về kỹ năng lãnh đạo. Thật khó có phương pháp nào tạo điều kiện cho trẻ thực hành nhiều như phương pháp Montessori. 

Tóm lại, lớp học Montessori trộn độ tuổi giúp tối đa hóa phát triển của trẻ trên nhiều lĩnh vực. Từ học thuật, cảm xúc đến xã hội.Tạo cho trẻ nền tảng vững chắc cho những bậc học sau.

Ba mẹ hãy cùng tìm hiểu về các giai đoạn phát triển của trẻ theo phương pháp Montessori. Điều này giúp ba mẹ hiểu hơn trẻ sẽ phát triển tâm lý như thế nào theo từng độ tuổi khác nhau.

Các Giai Đoạn Phát Triển Theo Độ Tuổi Của Trẻ

Vì sao các lớp học Mon lại phân chia thành các chu kỳ 3 năm? Điều này dựa trên những nghiên cứu tâm lý và quan sát khoa học đối với nhiều lứa trẻ của bà Maria Montessori. Cụ thể, bà phát hiện trẻ em thường có sự tương đồng trong các giai đoạn phát triển. Ở mỗi độ tuổi, trẻ có nhu cầu, suy nghĩ, tư duy và học tập những kỹ năng giống nhau.   

0 – 6 Tuổi

Từ 0 đến 3 tuổi: Ở giai đoạn này, trí tuệ của trẻ giống như miếng bọt biển, bà Maria Montessori gọi đó là trí tuệ thẩm thấu. Đứa trẻ thấm hút tất cả mọi thứ một cách vô thức.  

Từ 3 đến 6 tuổi: Đây là giai đoạn trí tuệ của trẻ vẫn thấm hút mọi thứ, nhưng nó đã có nhận thức về việc này.   

6 – 12 Tuổi

Từ 6-12 tuổi: giai đoạn phát triển đồng đều, đặc trưng là trẻ tiếp thu nhiều về mặt văn hóa. Biểu hiện ở chỗ bé thường có trí tưởng tượng mạnh mẽ, đa dạng và phong phú. Trẻ có khả năng hiểu và sử dụng với những thuật ngữ trừu tượng. Trong giai đoạn này thì lại chia ra thành 2 giai đoạn nhỏ: 

Từ 6 đến 9 tuổi: giai đoạn trẻ bắt đầu nhận thức về bản thân, hình thành nên những quy tắc đạo đức cho riêng mình. Trẻ rất tò mò, thích đặt câu hỏi về mọi thứ xung quanh. Trẻ ở độ tuổi này phản ứng rất mạnh mẽ với những vấn đề liên quan công lý và công bằng.  

Từ 9 đến 12 tuổi: Giai đoạn hình thành quy tắc đạo đức trong các mối quan hệ với bạn bè, nhóm bạn. Trẻ có khả năng đảm nhiệm những công việc “lớn” đòi hỏi tính trách nhiệm hơn. Khả năng làm việc tập trung và cũng kéo dài hơn. Sự nhạy cảm bên trong đứa trẻ về trật tự bắt đầu hiện lên rõ nét. 

Đôi khi trẻ sẽ thực hiện đánh đổi những trật tự bên ngoài để duy trì trật tự bên trong. Ba mẹ sẽ cảm thấy rất khó chịu, bực bội khi trẻ để phòng ốc của mình trở nên lộn xộn. Nhưng ba mẹ cần cảm thông bởi trẻ đang là hình thành trật tự nội tại bên trong. Điều này khiến trẻ dường như quên mất nhu cầu giữ gìn trật tự bên ngoài, xung quanh gọn gàng. 

Nếu muốn tạo thói quen ngăn nắp, ba mẹ nên đợi trẻ hoàn thành sắp xếp bên trong mình. 

Các Giai Đoạn Lớn

Từ 12-18 tuổi: được chia làm 2 phần: giai đoạn tuổi dậy thì (12-15 tuổi) và giai đoạn thanh niên (15-18 tuổi).   

Từ 18-24 tuổi: là giai đoạn trưởng thành, cũng được chia làm 2 phần: từ 18-21 tuổi và từ 21-24 tuổi.   

Dựa theo nhu cầu và những đặc điểm nổi trội của trẻ theo từng chu kỳ 3 năm. Maria Montessori đề xuất các lớp học nhóm độ tuổi để tối đa hóa việc học của trẻ. Ở Việt Nam, phương pháp Montessori đa phần chỉ được áp dụng ở bậc học mầm non. Tuy nhiên, ba mẹ hoàn toàn có thể áp dụng phương pháp Mon dạy con tại nhà. Thấu hiểu các giai đoạn của con để tạo ra những hỗ trợ cho con tốt nhất. Bên cạnh đó, dù chỉ áp dụng phương pháp Mon trong 6 năm đầu đời. Các lớp học trộn độ tuổi cũng sẽ rất giá trị với việc học tập và phát huy năng lực của trẻ.

Kết Luận

Lớp học Montessori không những hấp dẫn trẻ ở những giáo cụ thú vị, trang trí đẹp mắt. Mà sâu xa hơn, lớp học được thiết kế để phát huy tối đa tiềm năng của trẻ. Đây mới chính là điều thu hút nhiều sự quan tâm của các ba mẹ khi chọn trường cho con. Tuy nhiên, ba mẹ cũng nên quan tâm nhiều đến các yếu tố khác của trường. Như là chương trình giảng dạy, chất lượng đội ngũ giáo viên và tinh thần áp dụng triết lý Mon. Không chỉ có ở trường, gia đình chính là lớp học “thu nhỏ” của con tại nhà. Ba mẹ hãy tạo điều kiện để trẻ được học tập theo phương pháp Mon với chính anh chị em của mình hay với ba mẹ nhé!

Bài kế tiếp: 

Dạy Con Theo Phương Pháp Montessori Tại Nhà – Hạnh Phúc Cho Cả Bé Và Ba Mẹ