Sữa mẹ là tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mà ai trong chúng ta cũng biết. Tuy nhiên, sữa mẹ tốt như thế nào, sữa mẹ có những chất gì và được tạo ra như thế nào thì có lẽ nhiều mẹ trong chúng ta chưa biết hết. Nên mẹ Mon chia sẻ bài viết này để các mẹ hiểu hơn về thành phần sữa mẹ và từ đó mẹ sẽ biết cần đảm bảo dinh dưỡng như thế nào trong giai đoạn nuôi con bú nhé.
Sữa mẹ có hàng ngàn chất, ngoài những chất chính thì còn rất nhiều chất mà khoa học chưa nghiên cứu được hết và tựu trung lại thì tất cả các thành phần của sữa mẹ đều tốt nhất cho con. Sữa mẹ được chế tạo theo công thức định sẵn của tạo hóa, trung bình mỗi lít sữa mẹ chứa khoảng 700 kcal, 890 ml nước, 74g chất bột đường, 42g chất béo, 13 g chất đạm và các loại vitamin thiết yếu. Thành phần sữa có thể thay đổi trong mỗi cữ nhưng luôn trong một ngưỡng tối ưu nhất định. Và sữa mẹ có hai thành phần chính chủ yếu đó là:
Thành phần sữa mẹ được sản xuất tại chỗ trong nan sữa của tuyến vú vốn có trong cơ thể mẹ mà không phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng của mẹ. Đây là thành phần chính của sữa mẹ gồm có: Chất đạm, kháng thể, các hợp chất NPN, chất bột đường, chất béo, chất sắt, đồng, kẽm, nước, canxi…
Thành phần khác trong sữa mẹ được truyền trực tiếp từ huyết thanh của mẹ có nghĩa là phụ thuộc vào dinh dưỡng của mẹ khi cho con bú như: Vitamin A, vitamin D, vitamin E, vitamin K, vitamin C, vitamin B,….
Chất đạm (protein): cung cấp amino cho bé, giúp tăng trưởng cơ và xương, tạo kháng thể, làm dung môi cho hocmon, tạo các men cần thiết.Trong đó có 60% là Whey protein có chức năng bảo vệ, đào thải chất dư thừa, độc hại và Casien protein chiếm 40% có chức năng là đạm dinh dưỡng kết tủa trong ruột dạng mềm giúp tiêu hóa hấp thụ tốt không gây táo bón.
Kháng thể: Khi mẹ tiếp xúc với mầm bệnh thì bé cũng có khả năng tiếp xúc khi tiếp xúc với mẹ. Lúc này kháng thể sẽ được tạo ra từ sữa mẹ giúp bé có sẵn khả năng chống khuẩn, để bé được bảo vệ tối ưu.
Chất bột đường( đường lactose): là thành phần quan trọng trong sữa mẹ cung cấp 40 % năng lượng cho sự tăng trưởng của bé. Lactose không phân hủy trong miệng mà phân hủy tại thành ruột non của bé cho nên bé bú sữa mẹ đêm cũng không hề bị hư răng như bé bú sữa công thức.
Chất béo (Lipid): cung cấp 50% năng lượng cho bé. Chất béo trong sữa mẹ chủ yếu là Trigiyceride và các axit béo dài DHA, AA giúp phát triển võng mạc, bộ não, các mô thần kinh và hệ miễn nhiễm. Ngoài ra còn có các axit béo ngắn như MHO có tính năng đẩy chất thải và vi khuẩn ra khỏi ruột do đó bé bú mẹ hoàn toàn không bị táo bón hay tiêu chảy.
Canxi: là loại khoáng chất mà có hàm lượng lớn trong sữa mẹ mà không phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng và nồng độ canxi trong máu mẹ. Canxi trong sữa mẹ có đặc tính sinh học dễ hấp thụ nhất cho bé nên bé hầu như là hấp thụ được hoàn toàn khiến bé cứng cáp khỏe mạnh.
Chất sắt: rất cần để tạo hồng cầu. Chất sắt trong sữa mẹ được lấy từ máu của mẹ, không phụ thuộc vào dinh dưỡng của mẹ. Trẻ bú mẹ hấp thụ được khoảng 50-70% chất sắt trong sữa mẹ nên gần như trẻ bé mẹ hoàn toàn không lo nguy cơ thiếu máu.
Đồng, kẽm: cần cho phản ứng hóa học trong cơ thể, kẽm cần cho men, chức năng miễn nhiễm, chữa lành vết thương, tạo protein, phân chia tế bào,… Kẽm trong sữa mẹ ở dạng vi sinh sẵn sàng để hấp thụ. Mẹ không cần bồi dưỡng đặc biệt, sữa mẹ vẫn đảm bảo có khoáng chất này.
Nước: Chiếm 90% thành phần của sữa mẹ. nên mẹ muốn đủ sữa cho con ti thì luôn luôn phải đảm bảo ngày uống 2 lít nước để đảm bảo cho quá trình tạo sữa.
Vitamin A: Sữa mẹ là nguồn cung cấp vitamin A dồi dào lấy từ nồng độ vitamin A trong máu của mẹ. Vitamin A cần cho thị giác và duy trì cấu trúc da. Do đó để đảm bảo vitamin A để truyền cho con mẹ cần ăn nhiều thực phẩm màu đỏ và uống bổ sung vitamin để tăng lượng vitamin trong sữa.
Vitamin D: hấp thụ canxi cần cho việc phát triển xương. Sữa mẹ cung cấp đủ vitamin D cần thiết cho bé. Để luôn đảm bảo mẹ cần phơi đủ nắng và ăn đủ chất có chứa nhiều vitamin D để tiết qua sữa mẹ cho con bú như: cua, rau dền,….
Vitamin E: giúp bảo vệ lớp màng và tế bào khỏi bị oxy hóa, lão hóa, giảm stress,…sữa mẹ dồi dào vitamin E. Trong chế độ ăn của mẹ đầy đủ thì dễ dàng đủ vitamin E tiết qua sữa cho con.
Vitamin K: giúp đông máu nhận từ mẹ qua sữa mẹ. Mẹ được khuyến khích ăn nhiều rau , củ , quả có màu xanh.
Vitamin C: giúp chống oxy hóa, giúp hấp thụ chất sắt, chống dị ứng, tăng sức đề kháng. Cơ thể bé không tự tạo được vitamin C mà phải nhận vitamin C từ sữa mẹ nên mẹ cần ăn nhiều rau, củ , quả trái cây màu xanh, màu vàng, màu cam giàu C như: bông cải xanh, cải, đu đủ,… nhé.
Vitamin B: (B1, B2, B6, B12,…) giúp chuyển hóa năng lượng trong tế bào, được nhận từ huyết thanh của mẹ dồi dào. Mẹ được khuyến khích ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin: chuối, khoai tây, cá hồi, ngũ cốc, gạo lứt,…
I-ốt: cần tạo hormon tuyến giáp cần cho quá trình phát triển não. Mẹ cần ăn nhiều thức ăn giàu i-ốt như cá biển, hải sản, rong biển, muối i -ốt,…
Flo: cần cho quá trình tạo xương làm chắc lớp vỏ xương vỏ răng. Chỉ cần một lượng rất nhỏ, có đầy đủ trong sữa mẹ.
Muối, clo,….
Có thể nói sữa mẹ dồi dào đủ các chất cần thiết cho bé nên tổ chức y tế thế giới WHO luôn khuyến cáo các bà mẹ nên nuôi con bằng sữa mẹ tối thiểu 6 tháng đầu đời để cho con phát triển toàn diện nhất. Hiểu được những chất có trong sữa mẹ được tạo ra như thế nào mẹ sẽ biết cách bổ sung, ăn uống cho hợp lý trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ.
Mẹ xem thêm:
Dinh dưỡng cho mẹ bầu và mẹ sau sinh
Tăng đề kháng và phát triển tối ưu cho trẻ sơ sinh
Thực phẩm bổ sung thiết yếu cho trẻ tuổi phát triển
